'Oh ja, vergeten'
Mijn man en ik ontmoetten elkaar ruim 30 jaar geleden. Het was liefde op het eerste gezicht. Al gauw ontdekten we veel overeenkomsten: brede belangstelling, snel denken, initiatief, humor. En ook verschillen.
Zo ben ik een echte lezer en hij niet. Van bezoek en feestjes werd hij chagrijnig en moe, terwijl ik ervan geniet.
Hij probeerde orde te scheppen in het huishouden (ik ben een rommelkont) en maakte altijd een lijstje als hij boodschappen ging doen. Als ik dan bijvoorbeeld vroeg: ‘Neem je ook ketchup mee?’, dan zei hij ‘Oké!’, maar kwam terug met alles van het lijstje, maar zonder… Inderdaad. Dit soort dingen had hij vaak. Ik ergerde me, begreep het niet en werd boos.
Maar het maakte me ook onzeker. Deed hij zo om mij te pesten? Was het kritiek op mij?
Als we erover spraken ontkende hij dat. Het was gewoon: ‘oh ja, vergeten’.
Na jaren rees de verdenking ‘dyslexie’ en na een test werd dat inderdaad vastgesteld. Een tijdje later ook de onderliggende eigenschap ADHD. Het verklaarde zijn gebrek aan zelfcorrectie en zelfcontrole, ‘partydoofheid’ en de onmogelijkheid om een boek uit te lezen.
Voor mijn man waren die diagnoses een enorme opluchting. Het herstelde zijn zelfbeeld: ‘Zie je wel dat ik niet stom en slecht ben, wat ik op school altijd moest horen!’
Hij ging medicijnen gebruiken, van het type dat bij hem het beste werkte.
Hij – en ik als partner ook – is zich steeds meer gaan verdiepen in de neurologische en chemische kant van ADHD en vergelijkbare herseneigenschappen en in de werking van medicijnen en andere hulpmiddelen. Steeds duidelijker zien we de sterke kanten die bij zo’n eigenschap horen.
Inmiddels gaat hij na z’n pil in z’n stoel zitten lezen! Langzaam, maar met plezier.
Van partydoofheid heeft hij geen last meer. Voor het kerstdiner met 18 mensen bij ons thuis, neemt-ie een extra pilletje. Lijstjes houdt hij nog steeds bij. We weten allebei dat die handig én nodig zijn. Soms help ik hem aan iets herinneren via een appje.
Ik snap nu beter hoe ADHD-hersens werken. Met alle moeite om één ding te blijven doen, kunnen ze er niet nog iets extra’s bij hebben.
Onze twee kinderen hebben ook ADHD. Ook bij hen probeer ik er op te letten dat ik, als ze met het een bezig zijn, niet tegen ze begin te praten over iets anders. Ik moet even wachten. Dat is niet erg. Hoewel geduld, met mijn vastgestelde hoogbegaafdheid, niet mijn sterkste punt is.
We zijn allebei (alle vier) de kwaliteiten gaan herkennen die onze herseneigenschappen, naast hun beperkingen, ook kennen.
Gebrek aan zelfcontrole is voor de omgeving soms om gek van te worden, maar brengt ook energie, creativiteit, en stressbestendigheid in crisissituaties met zich mee.
Tips van Guus
- Verdiep je – samen – in de structuur en de werking van de hersenen met de ‘aandoening’ die je vermoedt of die geconstateerd is. Als hoofdpersoon: neem daar verantwoordelijkheid voor. Je bent geen slachtoffer, maar eigenaar van bepaalde eigenschappen. Als naaste: snap hoe die ander in elkaar zit. En leg je erbij neer dat het niet over gaat.
- Zoek uit welk medicijn het beste werkt, met de minste bijwerkingen. Stimuleer de hoofdpersoon om te zoeken naar de juiste pil in de juiste dosering. Houd een lijstje bij met (bij-)werking, tijdstip en dosis.
- Herken en waardeer de talenten die bij de verschillende eigenschappen voorkomen. Zorg dat ook daarover gesproken wordt: in de familie, bij vrienden, op het werk.