Als naaste merk je het als het niet goed gaat met de ander. Vaak zelfs eerder dan de persoon zelf. Je kunt iemand helpen door te vertellen wat je ziet en waar je je zorgen over maakt. Gebruik hiervoor ik-boodschappen. Wees erop voorbereid dat de ander dat in eerste instantie kan ontkennen. Het kan zijn dat de ander vooral hard bezig is om te overleven. 'Toegeven' dat je psychische problemen hebt, is voor veel mensen dan een stap te ver.
Er is een speciale test om overbelasting op te sporen: EDIZ meetinstrument overbelasting mantelzorger. EDIZ staat voor: Ervaren Druk Door Informele Zorg. Met deze test krijg je een goede indruk van hoe het met jouw belastbaarheid staat. De test duurt 5 minuten. Je kunt de test direct doen op de website van Ypsilon of downloaden als pdf.
Ontdek wat je plezierig of leuk vindt met de oefening plezierige activiteiten. Ontspan en krijg weer energie om door te gaan.
Zelfbeschadiging is voor buitenstaanders zo onwaarschijnlijk en zo onlogisch, wie doet nu zoiets bij zichzelf? Mijn vriendin.
Als we ’s zomers ergens wandelen en ik zie de mensen kijken naar haar blote armen, heb ik het daar nog steeds moeilijk mee. Ik moet óók die blikken van buitenstaanders verdragen.
Mijn vriendin heeft tijdens therapieën en opnames andere manieren geleerd om met haar gevoelens om te gaan. En vanaf toen konden we afspraken maken. Ik kon ook grenzen aan haar gedrag stellen: ‘Dit moet je - en dat kun je nu ook - anders uiten, anders kunnen wij niet in één huis samen verder’. Gezien het opgroeien van onze zoon was dat hard nodig. Gelukkig heeft zij het nooit in zijn bijzijn gedaan. Onze zoon weet niet beter dan dat zijn moeder gekrabd is door een poes.
Tips van Peter
Ik wist al dat mijn vriend zichzelf beschadigde voordat ik een relatie met hem had en ik was erg met hem begaan. Maar toen we een relatie kregen en hij het meer en meer in mijn aanwezigheid deed schrok ik er vreselijk van. Ik probeerde het te stoppen door hem vast te houden en het mesje af te pakken. Soms tot vechten aan toe.
Ik reageer nu anders dan in het begin. Ik weet inmiddels veel van de achtergronden en waardoor de zelfbeschadiging optreedt. Soms weet ik dat hij ‘het’ doet en ik laat hem deels begaan. Ik ben nu redelijk op de hoogte van het moment waarop het genoeg is. In overleg met hem ontvang ik dan het mes en pas erop. Hij vindt dit meestal oké. Sinds hij medicijnen heeft, vraagt hij mij die te beheren en alleen te geven als hij erom vraagt. Wij bepalen dan samen de hoeveelheid.
Ik stoor mij wel eens aan het gedrag van anderen die de littekens veroordelen. De directe omgeving gaat hier rustig mee om: soms wordt het regelrecht genegeerd. Daar hoef je natuurlijk ook niet blij mee te zijn. En we krijgen stomme vragen.
Mijn vriend en ik hebben afspraken gemaakt maar het is moeilijk voor hem om die altijd na te komen omdat hij soms dissocieert. Eerlijk gezegd heb ik zelf ook weleens moeite om zo’n afspraak na te komen omdat ik eigenlijk zo graag wil dat hij, die ik liefheb, aan een beetje normaal leven toe kan komen, zonder die last.
Ik vind dat mijn verantwoordelijkheid begrensd is. Hoewel ik het verschrikkelijk vind dat hij zichzelf beschadigt, voel ik me daar niet schuldig om, als vriendin. Ik steun hem waar ik kan, maar wordt die niet aangenomen dan is het ook goed. Maar ik vind niet dat hij het dan maar uit moet zoeken. Ik kan me voorstellen dat hij mij wel eens als obstakel beschouwt, enkel en alleen door mijn aanwezigheid.
Ik heb zelf ook behoefte aan hulp en krijg die gelukkig ook. Een paar fijne mensen in mijn buurt vangen mij op. Ik besef dat ik bevoorrecht ben, niet iedereen kan terugvallen op zulke helpers; en dan is het zwaar. Bondgenotencontact kan partners/ familie en vrienden, maar ook bijvoorbeeld werkgevers en collega’s ondersteuning bieden. Het is prettig om te ervaren dat je er niet alleen voor staat en dat je met vragen terechtkunt bij – of ondersteuning krijgen van – mensen in een vergelijkbare situatie.
Tips van Elsa
Het is vreselijk om je kind te zien lijden. Als ouder wil je je kind helpen. Hoe kun je je kind met psychische kwetsbaarheid het beste ondersteunen? Misschien vraag je je af of het ooit weer goed komt. Of pieker je over wat je verkeerd hebt gedaan.
Er is een kwaliteitsstandaard gemaakt voor de samenwerking met en ondersteuning van mensen met psychische problematiek. Deze standaard (de Generieke Module Samenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problematiek) is een richtlijn voor professionals.
De standaard 'geeft aanbevelingen voor het vormgeven van de samenwerking tussen professionals en naasten en het bieden van ondersteuning aan naasten in hun rol als mantelzorger.'