Aan psychische klachten valt veel te doen. Er zijn verschillende manieren om de klachten van je naaste met psychische kwetsbaarheid aan te pakken. Vaak zijn een paar gesprekken met de huisarts, of met de ondersteuner van de huisarts (POH-GGZ), al voldoende. Maar er kan ook intensievere behandeling nodig zijn. Bijvoorbeeld psychotherapie, of medicijnen. Soms is het zelfs nodig dat iemand voor behandeling in een kliniek wordt opgenomen.
Als ‘grootouder van..’ heb je vroeger gezorgd voor je kind met psychische problematiek. Je kind is nu volwassen en heeft zelf kinderen. Je hebt je zorgen om het zieke kind, en je hebt je zorgen om het kleinkind. En beide hebben vaak andere steun nodig.
Vaak gaat alle aandacht naar je psychisch zieke partner. Wat het moeilijker maakt is dat de omgeving vaak veel onbegrip toont, omdat ze niet begrijpen wat het voor je betekent. Je bent vaak de hele dag alert op hoe je zieke partner zich voelt en wat er kan gebeuren. Gevoelens van andere gezinsleden worden vaak naar de achtergrond geduwd en lijken niet meer belangrijk. Het kan ook van invloed zijn op je sociale leven. Je neemt minder tijd voor sport, nodigt minder snel makkelijk mensen thuis uit of durft de deur niet uit te gaan.
We hebben het hier over volwassenen (vanaf 18 jaar), die als kind één of meer ouder(s) hadden met psychische en/of verslavingsproblematiek. Vaak was het voor hen als kind moeilijk om het gedrag van de ouder te begrijpen en om erover te praten met anderen. Zij hebben als kind al vroeg verantwoordelijkheden gekregen die niet bij hun leeftijd pasten en “overlevingsstrategieën” ontwikkeld. Als volwassene kunnen zij hier nog last van hebben.
We hebben het hier over volwassenen (vanaf 18 jaar), die al sinds ze kind zijn, een of meer zussen en/of broers hebben met psychische of verslavingsproblematiek. Deze kinderen worden ook wel aangeduid met Brussen (BRoers en zUSSEN).
Het komt vaak voor dat iemand een bepaalde psychische aandoening heeft – zoals depressie, angststoornis, ADHD of psychosegevoeligheid – en ook een verslaving aan alcohol en/of drugs. In feite heeft iemand dan twee aandoeningen tegelijkertijd. Dit heet daarom ook wel ‘dubbele diagnose’.
Een groot deel van de mensen met psychosegevoeligheid, gebruikt alcohol of drugs of is hieraan verslaafd.
Bij mensen die daar gevoelig voor zijn kan het gebruik van drugs (LSD, cannabis, cocaïne, XTC, amfetamine) de kans op het ontstaan van psychosen vergroten. Ook kunnen drugs leiden tot een terugval in een psychose.
Veel jongeren en volwassenen drinken alcohol, blowen en/of gebruiken andere drugs, zoals lachgas, XTC, GHB en cocaïne. Het zijn middelen die invloed hebben op hoe je je voelt. Mensen met een psychische kwetsbaarheid gebruiken deze middelen, globaal gezien, wat vaker dan gemiddeld. Als naaste kan het moeilijk zijn om om te gaan met het gebruik van de ander. Vaak is er de angst dat iemand zich nog verder in de problemen brengt.
Hulp vragen is niet altijd makkelijk. Het kan je het gevoel geven dat je van anderen afhankelijk bent. Of je kunt denken dat de ander er geen zin in heeft. Of geen tijd heeft. Maar kijk naar jezelf: jij vindt het ook vanzelfsprekend om je voor je naaste in te zetten. Dus waarom zou jij anderen niet vragen om jou te helpen? Dat roept wel de vraag op aan wie je dat kunt doen. Gelukkig is je eigen netwerk vaak groter dan je in eerste instantie zelf denkt!
Als je zorgt voor iemand met psychische problemen voel je je misschien geen mantelzorger, omdat het een andere associatie geeft (mensen fysiek verzorgen, bijv wassen). Toch ben jij ook mantelzorger vanuit de gemeente bekeken en kan jij dus ook gebruik maken van diensten die er voor mantelzorgers zijn. Een steunpunt of centrum Mantelzorg biedt informatie over alles wat met mantelzorg te maken heeft.